ଭିକାରୀ ବଳ : ଭକ୍ତି ସଂଗୀତର ଏକ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିଭାଷା

Nov 2, 2020 - 12:32 Updated: Nov 2, 2020 - 12:32

4215

ଭିକାରୀ ବଳ ଭକ୍ତି ସଂଗୀତର ଏକ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିଭାଷା । ଈଶ୍ୱରଦତ୍ତ ଅମୃତ କଣ୍ଠରେ ସେ ଗାଇଯାଇଛନ୍ତି ଶତାଧିକ ଭଜନ ଓ ଜଣାଣ । ୨୫ ମେ ୧୯୨୯ ରେ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସୋବଳା ଗ୍ରାମରେ, ଏକ ନିମ୍ନ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ଭିକାରୀ ବଳ । ପିତା ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବଳ ଓ ଗେହ୍ଲାରାଣୀ ଦେବୀ । ଗେହ୍ଲାରାଣୀ ଏକାଧିକ ସନ୍ତାନକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ ହେଁ କେହି ବଞ୍ଚି ନଥିଲେ । ତେଣୁ ପ୍ରଚଳିତ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ଭିକାରୀଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ ଜାତିରେ ବିକି୍ର କରି ପୁଣି କିଣାଯାଇଥିଲା । ସେ ଦୀର୍ଘାୟୁ ହେବେ ବୋଲି ଏପରି କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ଛୋଟ ଥିବା ବେଳେ ଉଭୟ ପିତା ଓ ମାତାଙ୍କୁ ହରାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ବହନ କରିଥିଲେ ବଡ଼ ଭାଇ ଧନେଶ୍ୱର ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀଙ୍କ ପୁତ୍ର: ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଅକାଳ ମୃତୁ୍ୟ ପରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଗ୍ରାମର ଶେଷ ମୁଣ୍ଡରେ ଥିଲା ଏକ ଆଖଡ଼ା ଘର । କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ସାହୁ ଥିଲେ, ଆଖଡ଼ା ଘରର ମୁଖ୍ୟ ବା ଓସ୍ତାତ । ସେ ହିଁଥିଲେ ଭିକାରୀ ବଳଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଗୁରୁ । ସେଠାରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦକ୍ଷିଣୀ ନୃତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଥିଊର । ସେହି ଦଳରେ ଭିକାରୀ ବଳ ପଖାଉଜ, ତବଲା ବାଦନ ସହ ନିଜକୁ ଗାୟନରେ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ପରିସ୍ଥିତିରେ ପଡ଼ି ଗ୍ରାମ ଛାଡ଼ିଥିଲେ ଓ କଟକକୁ କର୍ମସ୍ଥଳୀ ଭାବେ ବାଛିଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପରମ ଭକ୍ତ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଚାମର ସେବାର ସୁଯୋଗ ତାଙ୍କୁ ମିଳିଥିଲା । ଏକଦା ପୁରସ୍କାର ଭାବେ ପାଇଥିବା ଏକ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରକୁ ଦାନ କରି ଦେଇଥିଲେ । ସ୍ୱ ଉପାର୍ଜିତ ଅର୍ଥରେ ଚୌଦ୍ୱାରରେ ଏକ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ତୋଳାଇଥିଲେ । ଅନେକ ମଠ, ମନ୍ଦିର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ସହ ସେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିଲେ । ଜୀବନର ଅର୍ଦ୍ଧାଧିକ ସମୟ କଟିଥିଲା ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମାନୁଷ୍ଠାନରେ । କାର୍ତ୍ତିକ ମାସ, ତାଙ୍କର ପି୍ରୟ ଥିଲା । ଏ ମାସ ସମ୍ପର୍କରେ ଗୀତଟିଏ ଲେଖିଥିଲେ- ‘ମହା କାର୍ତ୍ତିକର ଏଇ ରାତି, ଉଜାଗର ରହି ଯାଉ ବିତି: ମନେ ମୋର ଆଉ ନାହିଁ ଭୀତି, ତୁଣ୍ଡେ ମୁଁ ଗାଉଛି ତା’ର ଗୀତି । ଆ କା ମା ବୈ-ପାନ ଗୁଆ ଥୋଇ, ମୋ ଜୀବନ ନାଆ ଯାଉ ଭାସି’ । ୨୦୧୦ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସ ବଡ଼ ଏକାଦଶୀରେ ତାଙ୍କର ଜୀବନ ଦୀପ ଲିଭିଯାଇଥିଲା । ଇଂରେଜୀ ପଞ୍ଜିକାରେ ଦିନଟି ଥିଲା ୨ ନଭେମ୍ବର ।