ସାଂଘାତିକ ହୋଇପାରେ ଚେତାଶୂନ୍ୟ

ସାଂଘାତିକ ହୋଇପାରେ ଚେତାଶୂନ୍ୟ

ଚେତାଶୂନ୍ୟକୁ ‘ସିଙ୍କୋପ୍’ (syncope) କୁହାଯାଏ। ସିଙ୍କୋପ୍ ହଠାତ୍ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଚେତାବନୀ ଚିହ୍ନ ଥାଇପାରେ କିମ୍ବା ନ ଥାଇପାରେ। ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଅଳ୍ପ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ। ଏହା seizure ଠାରୁ ଭିନ୍ନ, ଯାହାକି ଅଧିକ ସମୟ ରହିପାରେ ଏବଂ ସିଙ୍କୋପ୍‌ରୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ସାଧାରଣତଃ ଶୀଘ୍ର ଏବଂ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ। ଚେତାଶୂନ୍ୟ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଝାଳ ବାହାରିବା, ଦୁର୍ବଳ ଅନୁଭବ କରିବା, ଆଖି ସାମ୍ନାରେ କଳା ଦାଗ ଦେଖ‌ିବା ଏବଂ ହୃଦୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଅନୁଭବ ଭଳି ଚେତାବନୀ ସଙ୍କେତ ଥାଇପାରେ। ଯେତେବେଳେ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ରକ୍ତ ନଥାଏ ସେତେବେଳେ ଚେତାଶୂନ୍ୟ ହୁଏ।

ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଏହା ଏକ ହୃଦୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ହେତୁ ହୋଇଥାଏ। ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ହୃଦ୍‌ରୋଗ ଅଛି, ବିଶେଷଭାବେ ଦୁର୍ବଳ ହୃଦୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସିଙ୍କୋପ୍ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ। ଏହା ଏକ ଆରିଥମିଆର ଫଳାଫଳ ହୋଇପାରେ। ଏହାକୁ ଅଣଦେଖା କରାବା ଆଦୌ ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଦ୍ରୁତ ହୃଦ୍‌ସ୍ପନ୍ଦନ ଯେପରିକି ଭେଣ୍ଟ୍ରିକୁଲାର ଟାଚାଇକାର୍ଡିଆ କିମ୍ବା ଭେଣ୍ଟ୍ରିକୁଲାର ଫାଇବ୍ରିଲେସନ୍ କିମ୍ବା ମନ୍ଥର ହୃଦ୍‌ସ୍ପନ୍ଦନ ଯାହା ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡକୁ କିଛି ସେକେଣ୍ଡ ପାଇଁ ଅଟକାଇ ଦିଏ। ମସ୍ତିଷ୍କରେ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହର ଅସ୍ଥାୟୀ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ। ଆରିଥମିଆ ଏହାର ୩୩% ଯୋଗଦାନ କରିଥାଏ। ଏହା ଏକ ଫିଟ୍/ ଅପସ୍ମାର (epilepsy) ଭାବରେ ଭୁଲ ଭାବରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ। ପୀଡ଼ିତ ବ୍ୟକ୍ତି ସିଟି ସ୍କାନ, ଏମଆରଆଇ, ନ୍ୟୁରୋଲୋଜିକାଲ ଇଭାଲୁଏସନ ଇତ୍ୟାଦି ଅନାବଶ୍ୟକ ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥାନ୍ତି।

ସିଙ୍କୋପର ହୃଦ୍‌ରୋଗର ସର୍ବାଧ‌ିକ ମୃତ୍ୟୁ ହାର (୫ବର୍ଷର ମୃତ୍ୟୁ- ୫୦%, ଏବଂ ୧ ବର୍ଷର ମୃତ୍ୟୁ – ୩୦%) ଥାଏ। ବୟସ ବର୍ଗ ମଧ୍ୟରେ ସିଙ୍କୋପ୍ ହୁଏ। ଏହା ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରେ ସାଧାରଣ (୫୫ବର୍ଷରୁ ଅଧ‌ିକ) ଯାହା ତୁରନ୍ତ ଧ୍ୟାନ ଆବଶ୍ୟକ କରେ। ତଥାପି କୌଣସି ବୟସ ଶ୍ରେଣୀ ହୃଦ୍‌ରୋଗ ସହିତ ସିଙ୍କୋପ୍ ପ୍ରତି ପ୍ରତିରୋଧକ ନୁହେଁ। ସିଙ୍କୋପ୍ ଏବଂ ଏହାର ମୂଳ କାରଣ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ହୃଦ୍‌ରୋଗ ଯେପରିକି କରୋନାରୀ ଧମନୀ ରୋଗ ଏବଂ ହୃଦ୍‌ ମାଂସପେଶୀ ରୋଗ (କାର୍ଡିଓମାଇଓପାଥ୍), ଜନ୍ମଗତ ହୃଦୟର ତ୍ରୁଟି ଏବଂ ହୃଦୟର ଇଲେକଟ୍ରିକାଲ ଚାଳନା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅବସ୍ଥା ଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସିଙ୍କୋପରେ ସହଯୋଗ କରିପାରିବେ।